czwartek, 29 marca 2012

POWSTANIE I ROZWÓJ KOŁA ZAKŁADOWEGO TOWARZYSTWA NAUKOWEGO ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA PRZY ZEWB „METALPLAST-LESZNO” W LESZNIE.



Cel i przesłanki utworzenia Koła TNOiK.

Zbyteczne jest udowadnianie, że w przedsiębiorstwach jako podstawowej komórce życia gospodarczego powinny być rytmicznie dokonywane zmiany, a nawet winien być dokonywany zasadniczy przełom, o ile chodzi o podejście do zagadnień organizacyjnych.
Te zmiany można dokonywać tylko w oparciu o tworzone nowoczesne metody organizacyjne.


Powszechna znajomość zasad organizacji i systematyczne przyzwyczajanie całej załogi do nowatorskich metod organizacji, stanowiło cel i przesłanie utworzenia w dniu 1 grudnia 1973 roku.




KOŁA
TOWARZYSTWA  NAUKOWEGO  ORGANIZACJI
I  KIEROWNICTWA
przy Zakładach Elementów Wyposażenia Budownictwa „Metalplast-Leszno” w Lesznie.

Otwarcia zebrania dokonał kol. Hegyi Henryk n/z. z lewej strony – witając przybyłych gości, a wśród nich:  Dyr. Oddz. TNOiK  w Poznaniu (w środku) mgr. Palatyna Retza i mgr. Janusza Szneidera
(z prawej strony) współpracownika Instytutu Doskonalenia Kadr w Warszawie, członka Zarządu Oddziału TNOiK w Bydgoszczy.





Dyrektor Biura Oddziału TNOiK w Poznaniu mgr Palatyn Retz – naświetlając cel nowo- powołanego koła TNOiK powiedział:
„Jestem przekonany, że utworzone koło i jego członkowie
skorzystają z możliwości pełnego zaangażowania w pracach

i realizacji założeń Towarzystwa, a co więcej będą mieli możliwość pogłębiania wiedzy na wybranym przez siebie odcinku pracy.
Uważam, że całokształt prac Koła przyniesie pożytek zakła-dowi oraz osobistą satysfakcję poszczególnym członkom”.

W zebraniu założycielsko – wyborczym Koła uczestniczyło 38 osób (w tym 2 gości).
Spośród 36 uczestników wybrano pierwszy Zarząd w składzie:
Przewodniczący            – mgr Andrzej Potok
Z-ca Przewodniczącego  – Henryk Hegyi
Sekretarz                        – Zdzisław Glapiak
Skarbnik                         – Waldemar Dąbrowski
Członek                                     – Elżbieta Mikołajczak

Stan członków Koła na dzień 1.12.1973 r. przedstawiał się następująco:

1. Banaszkiewicz Mirosław                               29. inż. Zielnik Feliks
2. Borowski Hieronim                                        30. Śmierzchalski Heliodor
3. mgr inż. Brudek Donata                                 31. Żyto Mieczysław
4. mgr inż. Dudziak Czesław
5. Grzelak Edward
6. inż. Handke-Grys Janina
7. mgr inż. Jaskuła Ryszard
8. mgr Krzewiński Edward
9. Kuklewski Henryk
10. Kwapisz Tadeusz
11. Kozak Władysław
12. Kucharski Władysław
13. Kania Lucjan
14. inż. Lubiński Stanisław
15. mgr Ławecki Bogdan
16. Marszałek Zdzisław
17. Machowiak Hieronim
18. Nowicki Bolesław
19. mgr Napierała Jan
20. Pasterski Stefan
21. mgr inż. Piskorek Kazimierz
22. Sidorczyk Marian
23. inż. Szyszkowiak Kazimierz
24. mgr Sobczyk Janina
25. Twardy Edmund
26. Urbańska Maria
27. Woźniak Edward
28. Wleklik Czesław


N/z. 1 i 2 – Uczestnicy pierwszego Zebrania Organizacyjno-Wyborczego, które odbyło się
w dniu 1.12.1973 r. w Gabinecie Metodycznym ZEWB „Metalplast-Leszno”
przy ul. Dzierżyńskiego 32 (obecnie ul. Niepodległości) w Lesznie.

W imieniu wybranego Zarządu głos zabrał przewodniczący mgr Andrzej Potok, który m.in. powiedział:

                                          „Jestem przekonany, że właściwie ustawiona praca
Koła przy pełnym zaangażowaniu się wszystkich członków w większym stopniu przyczynić się winna do jeszcze lepszej organizacji na każdym odcinku pracy w naszych Zakładach”.



N/z z lewej strony kol. Henryk Hegyi, nowo wybrany Przewodniczący mgr Andrzej Potok,
Dyrektor Biura Oddziału Zarządu TNOiK w Poznaniu mgr Palatyn Retz,
mgr Janusz Szneider przedstawiciel Instytutu Doskonalenia Kadr w Warszawie
– członek Zarządu Oddziału TNOiK w Bydgoszczy.



N/z z lewej strony Przewodniczący Koła kol. Andrzej Potok, kol. Palatyn Retz, kol. Janusz Szneider
oraz Sekretarz kol. Zdzisław Glapiak omawiający Statut Koła i Plan Pracy Koła na 1974 rok.




Na zebraniu założycielskim dokonano uroczystego wręczenia legitymacji członkowskich.



Wzór obowiązującej wówczas
legitymacji członkowskiej.

Uroczystego wręczania legitymacji członkowskich TNOiK dokonuje mgr Palatyn Retz Dyrektor Biura Zarządu Okręgu w Poznaniu.






Legitymację odbiera kol. Elżbieta Mikołajczak.

Legitymację odbiera kol. Edward Grzelak.




Legitymację odbiera kol. mgr Edward Krzewiński.






Legitymację odbiera kol. mgr inż. Janina Handke-Grys.



Od samego początku przystąpiono do rozwijania i upowszechniania nauki organizacji

i kierowania wśród załogi ZEWB „METALPLAST-LESZNO” w Lesznie.
Przystąpiono do rozszerzenia wymiany doświadczeń z innymi przedsiębiorstwami na terenie naszego kraju.
Uściślono dotychczasową już współpracę z Bydgoską Fabryką Kabli w Bydgoszczy, która pierwsza w Polsce wdrożyła „System zarządzania przez cele” (ZPC).
Profil produkcji Zakładów Elementów Wyposażenia Budownictwa „METALPLAST-OBORNIKI”  zbliżony był do Zakładów „METALPLAST-LESZNO”. Nic więc dziwnego, że organizowano częste spotkania kadry inżynierskiej obu Zakładów, a dyskusje przedstawicieli tych Zakładów umożliwiało dokonywanie porównań w zakresie:
-       organizacji i zarządzania,
-       procesu produkcyjnego,
-       poszczególnych faz procesów technologicznych.
Uzyskiwane w wyniku obustronnych rozmów, informacje i wnioski były później przedmiotem realizacji.




Współpraca z Politechniką Poznańską.

W 30. rocznicę istnienia Szkoły Inżynierskiej – Politechniki Poznańskiej (przypadającą

w roku 1974) zaproszono członków naszego koła TNOiK na wystawę
pt.DOROBEK  UCZELNI  W  ZAKRESIE  BADAŃ  NAUKOWYCH
I  WSPÓŁPRACY  Z  PRZEMYSŁEM”.
(Wystawa miała miejsce od 2 do 12 września 1974 r. w Poznaniu przy ul. Strzeleckiej 11).
Koleżanki i Koledzy inżynierowie z Koła TNOiK ZEWB”METALPLAST-LESZNO” interesowali się:
-       mechaniką procesów zgrzewania elementów stalowych dla budownictwa,
-       technologią obróbki kół zębatych,
-       metodami podwyższania trwałości narzędzi i elementów maszyn, drogą metalizo-wania dyfuzyjnego.
W prowadzonej Kronice Koła odnotowano:
„Wystawa pozwoliła na zbliżenie w znacznym stopniu
 myśli naukowej do przemysłu”.








Współpraca z Instytucjami Badawczymi.

Pracownik naukowy dr Zdzisław Żabowski z Instytutu Organizacji Zarządzania i Ekonomiki Przemysłu w Warszawie gościł często w Kole TNOiK „METALPLAST-LESZNO”

w Lesznie.








N/z  1 i 2 dr Zdzisław Żabowski podczas odczytu.



Pracownik naukowy dr Zdzisław Żabowski odbył cykl odczytów
pt. „SYSTEM  ORGANIZACJI  PRODUKCJI  I  ZARZĄDZANIA”
w oparciu o wydaną swoją publikację pt. „Badania Ekonomiczne w Procesie Projekto-wania Inwestycji Przemysłowych” – Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1973 r.
Na spotkaniach nawiązywał do swoich, wówczas głośnych w całym kraju, artykułów:
pt. „9 fabryk na 10 ma trudności” – opubl. „Życie Gospodarcze” nr 14 z 7.IV.1974 r.
i pt. Programowanie Inwestycji Wymaga Usprawnień” – opubl. „Życie Gospodarcze”
nr 36 z 8.IX.1974 r. str. 8.
Spotkania z dr Zdzisławem Żabowskim miały szczególny wyraz, bowiem w tym czasie Zakłady Elementów Wyposażenia Budownictwa „METALPLAST-LESZNO” w Lesznie budowały nowe obiekty nowoczesnego zakładu przy ul. Fabrycznej w Lesznie.


Udział w Ogólnokrajowych Przeglądach Gospodarki Narodowej.
Pod auspicjami Zakładowego Koła TNOiK włączono się do powszechnego w całym kraju ruchu oszczędzania materiałów, paliw, energii i surowców oraz pełnego zagospodarowania wszelkich nadmiernych lub zbędnych zapasów.
W tym celu dokonano w ZEWB „METALPLAST-LESZNO” pełnego, rzetelnego przeglądu w powyższym zakresie.
Prace prowadzone były w zespołach i podzespołach m.in.:
-       stanu zapasów produkcji w toku,
-       zapasów magazynowych surowców,
-       maszyn i urządzeń.

Z analizy ówczesnego przeglądu (materiałów źródłowo-badawczych) wynika, że w paru dniach upłynniono:
  47 ton profilu ościeżnicowego
104 ton kształtowników (kątowe i płaskie)
    3 tony wyrobów śrubowych  ________________________________
na wówczas ogólną wartość 1.217 tys. zł.

Zrezygnowano z zamówień na:
-       metale nieżelazne       –   70 ton
-       profilu ościeżnicowego – 400 ton

W związku z ogólnokrajowym przeglądem stanu zapasów i materiałów odbyły się odczyty wygłoszone przez:
dr. Tadeusza Wojciechowskiego   – Z-cę Przewodniczącego Państwowej Rady Gospodarki
Materiałowej w Warszawie
pt. „PODSTAWOWE  PROBLEMY  GOSPODARKI  I  OBROTU
MATERIAŁAMI”
dr. Ambrożego Stachowiaka          – reprezentującego Centralny Ośrodek Gospodarki
Magazynowej w Poznaniu
pt. „KONCENTRACJA  PROCESÓW  MAGAZYNOWYCH  JAKO  KIERUNEK
USPRAWNIENIA  GOSPODARKI  MATERIAŁOWEJ  W  ŚWIETLE  BADAŃ I  DOŚWIADCZEŃ”.
W ramach prowadzonej ożywionej dyskusji w poszczególnych zakładach pracy zorganizowano akcję odczytową dwóch kół zakładowych TNOiK, tzn. działającego przy ZEWB „METALPLAST-LESZNO” w Lesznie i koła zakładów Urządzeń Chemicznych „METALCHEM” w Kościanie.


Zdjęcia wykonane na odczycie:
pt. „PROJEKT  INNOWACYJNY  A  POTRZEBY  ORGANIZACYJNE
PRZEDSIĘBIORSTWA”.





Odczyt odbył się 14.11.1975 r. w Gabinecie Metodycznym ZEWB „METALPLAST-LESZNO” w Lesznie, a wygłosił go ówczesny Przewodniczący Koła Zakładowego TNOiK
przy Zakładach „METALCHEM” w Kościanie kol. mgr inż. Czesław Nowak.
N/z z lewej strony mgr Palatyn Retz, mgr inż. Czesław Nowak, mgr Andrzej Potok, mgr Miron Hynek.








N/z 1 i 2 kadra inżynieryjno-techniczna na odczycie w gabinecie metodycznym

ZEWB „Metalplast-Leszno” w Lesznie przy ul. F. Dzierżyńskiego 32 (obecnie ul. Niepodległości).



Odczyty, jedna z form działalności koła TNOiK.

Odczyty stanowiły jedną z form rozwijania i upowszechniania zasad nauki organizacji

i kierowania wśród załogi zakładów.
Cykl odczytów obejmował:
-       ogólne informacje o „Systemie zarządzania przez cele”,
-       analizę potrzeb otoczenia,
-       obszary działania przedsiębiorstwa.
Członkowie koła TNOiK uczestniczyli w następujących odczytach organizowanych

w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu – Stary Rynk 78/79
pt.
-       WSPÓŁCZESNE  FORMY  ORGANIZACYJNE  TARGÓW  I  WYSTAW”
  autor dr Henryk Wojciechowski,
-       „METODYKA  OCENY  OBCIĄŻENIA  PSYCHICZNEGO  PRACĄ”
                                                                                autor doc. dr hab. Eugeniusz Talejko,
-       „ORGANIZACJA  BADAŃ  NAUKOWYCH  W  POLSCE  I  KIERUNKI  JEJ
ROZWOJU”                                                               autor dr Bronisław Dostatni,
-       „STEROWANIE  JAKOŚCIĄ  PRODUKCJI  W  PRZEDSIĘBIORSTWIE
PRZEMYSŁU  METALOWEGO”                                          autor dr Jan Galicki.



Konferencje Naukowe, jako płaszczyzna wymiany poglądów i doświadczeń.

Członkowie zakładowego koła TNOiK brali udział w Krajowych Konferencjach Naukowych m.in. w Bydgoszczy (11.11.1974 r.) gdzie tematem była
 „ORGANIZACJA  SYSTEMÓW  INFORMATYCZNYCH  W  ZAKRESIE
  GOSPODARKI  MATERIAŁOWEJ  PRZEDSIĘBIORSTWA”.

Na spotkaniach panelowych, przedstawiciele nauki z praktykami prowadzili ożywioną dyskusję na temat funkcji, struktury, technologii i eksploatacji podsystemów informatycznych (np. systemu bazowego SEMO).

We Wrocławiu (25-27.11.1974 r.) gdzie tematem była
„STRATEGIA  STOSOWANIA  ANALIZY  WARTOŚCI”.
Stanowiła okazję do wymiany poglądów i doświadczeń między teoretykami a praktykami

z zakresu problematyki wdrażania wyników AW (Analizy Wartości).
Obrady konferencji toczyły się na dwóch sesjach planarnych oraz w sekcjach:
1)    Technicznej,
2)    Ekonomiczno-Finansowej i Prawnej,
3)    Psychologiczno-Socjologicznej.

Oddział TNOiK w Poznaniu zorganizował Konferencje Naukowe (w latach 1975-1976) m.in.:
pt. „ORGANIZACJA  ZARZĄDZANIA  DUŻYMI  JEDNOSTKAMI
 GOSPODARCZYMI”.

pt. „AWANS  W  POLITYCE  KADROWEJ  PRZEDSIĘBIORSTWA
 PRZEMYSŁOWEGO”.

pt. „ZADANIA  TNOiK  W  PROCESIE  DOSKONALENIA  ZARZĄDZANIA
 GOSPODARKĄ  NARODOWĄ”.
autorami referatów naukowych byli m.in.:
prof. dr hab. A. Czermiński
doc. dr Łukasz Sajkiewicz
doc. dr Sz. Jakubowicz
doc. dr hab. Z.Narski
prof. dr hab. Henryk Król
mgr Edmund Szymanek

Koło Zakładowe TNOiK „Metalplast-Leszno” reprezentowali pracownicy różnych pionów

w Zakładzie m.in.: mgr Andrzej Potok, mgr Janina Sobczyk z Pionu Ekonomicznego,

kol. Barbara Roszczak z Działu Spraw Pracowniczych, kol. Mirosław Banaszkiewicz z Działu Sterowania Jakością, kol. mgr Edward Krzewiński Radca Prawny, kol. Zdzisław Glapiak Asystent Dyrektora ds. Organizacji i Zarządzania, a równocześnie sekretarz zakładowego koła.



Sympozja naukowe.
Członkowie koła zakładowego TNOiK uczestniczyli co roku w organizowanych sympozjach
 pt. „INFOGRAF”
które odbywały się w Kołobrzegu.
Na tych spotkaniach dokonywano rozpoznania jak dalece posunięte są prace wdrożeniowe najróżniejszych systemów informatycznych przez poszczególnych użytkowników EPD

(Elektronicznego Przetwarzania Danych) w naszym kraju.
Uczestników interesowało czy i jakich urządzeń możemy oczekiwać w najbliższym czasie na naszym rynku.
Z organizowanych spotkań naukowych przywożono każdorazowo materiały, które analizowano z osobami zainteresowanymi i odpowiedzialnymi za zagadnienia informatyki

i jej systemów w zakładzie.




Koło Zakładowe TNOiK organizowało
spotkania autorskie.
W ZEWB „Metalplast-Leszno” w Lesznie gościł prof. dr hab. Janusz Gościński z referatem
pt. „NOWOCZESNE  TECHNIKI  W  ZARZĄDZANIU  PRZEMYSŁEM”.








N/z z lewej strony kol. mgr Andrzej Potok, dr inż. Feliks Zielnik, prof. Janusz Gościński,
mgr Palatyn Retz, kol. Zdzisław Glapiak, kol. Miron Hynek podczas zwiedzania Zakładu.





Prof. dr hab. Janusz Gościński podczas zwiedzania  Zakładów Cukierniczych „Rywal” w Lesznie. Profesor interesował się technologią „pomadek” – cukierków produkowanych na bazie mleka.






















Zdjęcia z wizyty w Zakładach Cukierniczych „Rywal” w Lesznie.












Koło TNOiK przy Zakładach „METALPLAST-LESZNO” w Lesznie (5.05.1975 r.) gościło prof. dr hab. Jerzego Kurnala – Wiceprezesa Zarządu Głównego TNOiK, wybitnego specjalistę z dziedziny organizacji i zarządzania, autora szeregu publikacji i prac naukowych.
Kadra kierownicza miejscowych zakładów pracy wysłuchała odczytu
pt. „PODSTAWY  NOWOCZESNEGO  ZARZĄDZANIA  W  PRZEDSIĘBIORSTWIE
 PRZEMYSŁOWYM”.
W czasie spotkania z tym wybitnym naukowcem, kierownictwa: ZEWB „Metalplast-Leszno”, Leszczyńskiej Fabryki Pomp oraz Rolniczej Spółdzielni Mleczarskiej w Lesznie omówiły różne aspekty poprawy organizacji pracy w swoich zakładach.



Wzór Zaproszenia.







Zwiedzanie Oddziału Produkcji Ościeżnic w ZEWB „Metalplast-Leszno” w Lesznie.

Zwiedzanie Fabryki Pomp. Spotkanie z Dyrektorem Józefem Werno.
Zapoznanie się z pracą Wydziału Odlewni.









Zdjęcia z pobytu prof. Jerzego Kurnala w Leszczyńskiej Fabryce Pomp.








Podsumowanie pobytu prof. Jerzego Kurnala w Leszczyńskiej Fabryce Pomp.







Wizyta prof. dr Jerzego Kurnala w Leszczyńskiej Spółdzielni Mleczarskiej w Lesznie.
Spotkanie z Prezesem mgr. Zbigniewem Gryczką i z członkami Zarządu Spółdzielni.





Współpraca z zagranicą.

Zakładowe koło TNOiK w porozumieniu z Oddziałem TNOiK w Poznaniu umacniało kontakty współpracy z podobnymi organizacjami naukowymi działającymi poza granicami Polski.
Umocniono kontakty na płaszczyźnie wymiany doświadczeń w doskonaleniu systemów Zarządzania z Węgierską Naukową Organizacją ds. Kierownictwa i Zarządzania – Oddział 

w Sopronie.
Do Budapesztu i Sopronu (w dniach 26-31.01.1975 r.) udała się 4-osobowa delegacja, składająca się z członków Zarządu Oddziału Poznańskiego TNOiK oraz Koła Zakładowego „Metalplast-Leszno”.
Delegację reprezentowali:
mgr Zdzisław Schiller – Prezes Zarządu Oddziału TNOiK w Poznaniu,
dr Jan Galicki                          – Sekretarz  Zarządu Oddziału TNOiK w Poznaniu,
mgr Andrzej Potok     – Przewodniczący Koła Zakładowego TNOiK „Metalplast-Leszno”

    w Lesznie,
Zdzisław Glapiak       – Sekretarz Koła Zakładowego TNOiK „Metalplast-Leszno” w Lesznie

Podczas wzajemnej wymiany poglądów delegacja zapoznała się z działalnością terenowych organów SZVT – MTESZ, jak również z metodami zarządzania i metodami organizacji pracy stosowanymi w obu krajach.
Delegacja zwiedziła szereg zakładów produkcyjnych m.in.:
„ELZETT – Sopron”, Fabrykę Dywanów, Odlewnię Żeliwa, Cegielnię, w których zapoznała się z praktycznym stosowaniem Analizy Wartości i Marketingu.
Zakłady posiadały ciekawe rozwiązania nowatorskie, które częściowo w okresie późniejszym przeniesiono do ZEWB „Metalplast-Leszno” w Lesznie.

Koło Zakładowe TNOiK ZEWB „Metalplast-Leszno” przy współudziale Zarządu Oddziału TNOiK w Poznaniu w dniach 17-21.06.1976 r. podejmowało przedstawicieli Węgierskiej Naukowej Organizacji ds. Zarządzania z Sopronu, którym przewodniczył Prezydent Oddziału w Sopronie – Istvan Cauka.

W czasie pobytu w Lesznie goście zwiedzali Zakłady Elementów Wyposażenia Budownictwa „Metalplast-Leszno”, Leszczyńską Fabryką Pomp, Zakłady Cukiernicze „Rywal”, Zakłady Spirytusowe, Instytut Zootechniki w Pawłowicach i Zakłady Aparatury Chemicznej „Metalchem” w Kościanie.

W Zakładach Pracy goście zapoznali się praktycznie z:
-       organizacją produkcji,
-       metodami kierowania,
-       analizą wartości,
-       marketingiem.

Delegacja odbyła także spotkanie z władzami Zarządu Oddziału TNOiK w Poznaniu.







Koło TNOiK przy ZEWB „Metalplast-Leszno” podejmowało też delegację

z Baumechanisierung – Welzow z Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Przeprowadzono rozmowy dotyczące współpracy w zakresie:
-       popularyzacji nowych technologii,
-       szkolenia kadr,
-       przewodnictwa gospodarczego i konsultacji.
Należy nadmienić, że przy współudziale Ośrodka Kulturalnego i Informacji Niemieckiej Republiki Demokratycznej w Warszawie nawiązano wstępny kontakt z Instytutem zajmującym się Organizacją i Zarządzaniem w Berlinie.




Spotkanie z przedstawicielami Węgierskiej Naukowej Organizacji Zarządzania z Sopronu
w ZEWB „Metalplast-Leszno”
Delegacja z Sopronu – z prawej strony zdjęcia – Prezydent Istvan Cauka.




N/z z lewej strony mgr Andrzej Potok, mgr Miron Hynek, dr Jan Galicki, mgr F. Napierała,
Zdzisław Glapiak.








Na zdjęciu delegacja z Węgier w rozmowie z kierownictwem ZEWB „Metalplast-Leszno”
                              w Lesznie – podpisanie porozumienia na dalsze lata współpracy.                            






Prasa krajowa i regionalna pisała o Kole TNOiK w Lesznie.


-       „Gazeta Poznańska”
  nr 42 z dnia 19.12.1973 r.   – pt. „Nasze Koło Organizatorów…”


-       „Gazeta Poznańska”
  nr 105 z dn. 8.05.1975 r.     – pt. „Nasz mikrowywiad”


-       Miesięcznik
„Przegląd Organizacji”
  nr 1 z 1975 r.                       – pt. „Koło Terenowe w Lesznie Wielkopolskim”


-       „Ilustrowany Kurier Polski”
  2-3-4.05.1975 r.                   – pt. „Dyskusja na temat zarządzania
w przedsiębiorstwie”


-       „Ilustrowany Kurier Polski”
  18-20.07.1975 r.                  – pt. „Węgierscy organizatorzy produkcji w Lesznie”


-       „Ilustrowany Kurier Polski”
  25.09.1975 r.                       – pt. „O sterowaniu jakością produkcji”

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz